برای بررسی و فهمیدن ضمانت و ارکان آن ابتدا لازم است تا معنی لغت ضمانت را متوجه شویم. ضمانت در لغت به معنی ضامن شدن، کفیل شدن، بر عهده گرفتن چیزی است، به اصطلاح می توان ضمانت را تضمین، تعهد، تقبل چیزی در مقابل کسی، گرو، وثیقه و پایبندی به چیزی تعریف کرد.
در مواردی مشاهده شده است که فردی مقدار پول از کسی قرض می کند و به اصطلاح برای اطمینان ضمانت می دهد، در این مورد فردی که پول را قرض می دهد ممکن است از صحت برگشتن پول خود مطمئن نباشد از این رو با توافق فرد دیگری وارد معامله می شود که به آن ضامن می گویند، مورد دیگری برای معنی ضمانت و ارکان آن وجود دارد، در اغلب موارد هنگام چک دادن و یا سفته، افراد می خواهند تا کس دیگری هم پشت چک را امضاء کند و ضمانت دهد که در صورت خالی بودن حساب و یا نقد نشدن چک ضامن مسئول باشد، هر دوی این موارد یکی از مباحث ضمانت و ارکان آن هستند.
ضمانت و ارکان آن چیست؟
ضمانت از ضامن شدن برگرفته شده و یکی از مواردی است که در قانون مدنی و حقوق ایران از آن نام برده شده است. با مراجعه به قانون مدنی می توان ضمانت و ارکان آن را و شرایط ضمانت را پیدا کرد.
ضمانت یکی از انواع عقود است، عقد به عمل حقوقی ای می گویند که در آن دو فرد درگیر هستند و تمام شرایط، اوضاع احوال و موضوع عقد باید به رضایت و اختیار و توافق نوشته شود. اگر عقدی به اکراه نوشته شود باطل است، اگر در عقد حیله و فریب در موضوع و ذات عقد باشد عقد باطل می شود. ضمانت و ارکان آن نیز یکی از انواع عقود هستند، که در اصطلاح حقوقی به آن ضمان می گویند.
در برخی از موارد برای اطمینان به بدهکار عقد ضمان نوشته می شود.
عقد ضمان در ضمانت و ارکان آن
عقد ضمان به این معنی است که یک فرد عهده دار کار شخص دیگری شود، در حقوق اینگونه تعریف می شود که مال یا کاری که بر ذمه و عهده ی فرد دیگری است را شخص دیگری عهده دار شود و محقق شدن آن را ضمانت کند. به بیان دیگر ضمانت عقدی است که برای ایجاد اطمینان و اعتماد بسته می شود، این اطمینان باید برای فرد طلبکار ثابت شود.
بنابراین در موردی که شخص طلبکار به فرد بدهکار اطمینان نداشته باشد بدهکار باید ضامنی را حاضر کند که در صورت عدم پرداخت عهده دار مسئولیت او شود. ضامن در عقد ضمان می پذیرد که عهده ی کار شخص دیگری بر ذمه ی او باشد. عقد ضمانت و ارکان آن بین ضامن و طلبکار صورت می پذیرد.
به دنبال کامل‌ترین خدمات حقوقی هستید؟
ما با به‌روزترین تجربیات حقوقی و مجرب‌ترین وکلا در کنار شما هستیم.برای مشاوره رایگان، همین الان با ما تماس بگیرید.
ضمانت نامه را می توان در فرهنگ لغت معنی کرد که به معنای سندی است که به موجب آن شخص شخص دیگری را ضمانت می کند، در واقع یک شخص با اعتبار شخص بدهکار را تایید می کند، این امر حتی در زمانی که عقدی نوشته نمی شد نیز رایج بوده است، برای مثال افرادی که سرمایه نداشتند و تازه کار بودند با کمک یک شخص معتمد پول قرض می کردند و آن شخص معتمد ضامن فرد می شد. اگر در دادگاه این ضمانت مورد نیاز باشد به آن قرار وثیقه می گویند.
در حال حاضر میتوان ضمانت و ارکان آن را در بانک ها نیز مشاهده کرد اغلب بانک ها و موسسات مالی از بحث ضمانت در وام دادن استفاده می کنند و امر مهمی است که در جامعه ی کنونی بسیار مورد استفاده است، یکی از شرایط وام گرفتن از موسسات مالی دولتی یا خصوصی داشتن ضامنی معتبر و مطمئن است.
ضمانت و ارکان آن
با بررسی عقد ضمان به ضمانت و ارکان آن میرسیم: هر عقد و قرارداد حقوقی دارای شرایطی است و عقد ضمانت نیز از این قاعده مستثنی نیست.
ضمانت و عقد ضمان از سه عنصر تشکیل شده است، ضامن، مضمون له و مضمون عنه.
ضامن
تا حدودی در تعاریف بالا به معنی ضامن پرداختیم، اولین عنصر مهم در عقد ضمان، ضامن است، برای ایجاد عقد ضمان باید شخصی حاضر شود تا اینکار را بر عهده گیرد، به عبارت دیگر فردی باید باشد تا پرداخت دین مدیون و بدهکار را نسبت به طلبکار عهده دار شود. ضامن باید فردی معتبر و دارای اهلیت باشد.
مضمون له
یکی دیگر از عناصر ضمانت و ارکان آن، مضمون له است، له در لغت به معنای به نفع است، پس می توان متوجه شد که مضمون بر وزن مفعول است و مضمون له به معنای طرف دیگر عقد است، به مضمون له طلبکار و دائن نیز گفته می شود. یعنی عقد ضمان به نفع و برای اطمینان این فرد که طلبکار است نوشته می شود.
مضمون عنه
مضمون عنه یکی دیگر از انواع ضمانت و ارکان آن است، مضمون عنه را می توان همان مدیون و بدهکار دانست، ضامن از طرف مضمون عنه پرداخت دین و مال را ضمانت می کند.
و در آخر باید گفت ضمان چیست؟ ضمان همان عقد و قراردادی است که نوشته می شود به عبارت دیگر ضمان همان ضمانت نامه است.
اقسام ضمانت و ارکان آن
ضمانت و ارکان آن به دو صورت ممکن است باشد:
- ضمان ذمة به ذمه
- ضمان ضم
ضمان ذمه به ذمه یعنی چیزی که بر ذمه ی فرد بدهکار است به کلی از او ساقط می شود و به عهده ی ضامن قرار می گیرد. بعد از ثبت ضمانت، مدیون بری الذمه می گردد البته در اینصورت مدیون دیگر به طلبکار دینی ندارد اما به ضامن متعهد خواهد بود.
ضمان ضم ذمه به ذمه یعنی بعد از عقد ضمان بدهکار همچنان نسبت به طلبکار متعهد است و در مقابل او مسئول است.
در وام های بانکی نیز از ضامن استفاده می شود.
اردیبهشت ۲۲, ۱۴۰۱
شرایط حقوقی برای ضمانت اسناد مختلف مثل ضمانت وام با ضمانت شخص برای محل کار تا چه حد متفاوت هست؟