قتل عمد چه جرمی است و چه مجازاتی دارد؟

قتل عمد چه جرمی است و چه مجازاتی دارد؟

قتل عمد چه جرمی است و چه مجازاتی دارد؟

یکی از جرائم جنایاتی بی بازگشت، قتل عمد است. در واقع قتل، فارغ از عمدی یا غیر عمدی بودن آن، جزو مهم ترین جرائم علیه تمامیت جسمانی اشخاص است. قتل عمد زمانی رخ می‌دهد که کسی به صورت عمدی و با داشتن قصد و نیت قبلی، طرف مقابل یا چند نفر را به قتل برساند.

البته طبق قانون مجازات اسلامی، در شرایطی نیز فرد قاتل، با این که قصدی برای کشتن مقتول نداشته است، اما به سبب کشنده بودن رفتار ارتکابی، قتل عمدی صورت گرفته و مجازات قصاص نفس در انتظار وی خواهد بود.

اما از منظر حقوقی، قتل چند طبقه‌بندی دارد و در پاسخ به این سوالات از قبیل یک قتل، در چه صورتی عمدی محسوب شده و چه مجازاتی منتظر فرد قاتل است؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا با کمک از وکیل پایه یک دادگستری در امور کیفری، پاسخ این سوالات داده شود.

طبقه‌بندی انواع قتل

جنایات به طور کلی در سه طبقه‌ی عمدی، شبه عمدی و خطای محض قرار می‌گیرند. نوع اول همان قتل عمد است و دو نوع بعدی قتلی محسوب می‌شود که به قتل غیر عمد شهرت دارد.

وجود یکسری شرایط در ارتکاب قتل و وجود عنصر روانی در جنایات و وجود مستندات ارائه شده به مراجع قضایی، در نهایت ثابت می شود که قاتل، مرتکب قتل عمدی شده است یا غیر عمدی. عمدی یا غیر عمدی بودن تاثیر مستقیمی در تعیین مجازات دارد و چه بسا متهم به قتل عمدی به دلیل داشتن وکیل با سابقه و ماهر در دعاوی قتل، از مجازات قصاص نفس، رهایی یابد.

شرایط عمدی بودن قتل

برای آن که قتل، عمدی محسوب شود و بتوان گفت که طبق مستندات قانونی، قتل صورت گرفته از نوع عمدی است، می توان سه حالت زیر را متصور شد:

  • نخست حالتی است که شخص، قصد کشتن فرد دیگری را دارد. روش انجام این قتل مهم نیست که به صورت عرفی کشنده محسوب شود یا خیر. برای مثال فرض کنید شخصی قصد کرده است که دیگری را بکشد. ممکن است با چاقو به وی حمله کند، با اسلحه به او شلیک مرگ‌بار کند یا از عمد و با برنامه‌ریزی با ماشین وی را زیر بگیرد که منطقی است همه‌ی این حالات به مرگ آن شخص منجر می‌گردد. در حالت دیگر ممکن است با عملی که عرفا کشنده نیست این قتل را انجام دهد، مثلا با کتک کاری که عموما کشنده نیست ولی از قضا اینجا به گرفتن جان فرد ختم شود. در این وضعیت هم قتل عامدانه بوده است.
  • حالت دوم حالتی است که شخص قصد کشتن دیگری را ندارد اما با انجام عملی که عموما کشنده است باعث مرگ شود. مثلا تصور کنید که شخص الف، قصد کشتن شخص ب را ندارد اما برای شوخی یا تهدید (و نه به قصد کشت) اسلحه دست بگیرد و به سمت شخص ب شلیک کند. اگر به هر دلیل این شلیک منجر به مرگ شود، قتل عمد است.
  • حالت سوم آن است که فرد قصد کشتن دیگری را ندارد یا حتی کاری که انجام می‌دهد هم کشنده محسوب نمی‌شود اما به خاطر شرایطی خاص (مثل بیماری، کودکی یا پیری، ضعف و یا برخی شرایط محیطی) منجر به مرگ شود. مثلا سلی زدن عمل کشنده‌ای نیست اما انجام این کار روی یک نوزاد یا خردسال می‌تواند باعث مرگ شود. این رخداد هم قتل عمد است.

مجازات قتل عمد

در هر سه حالتی که برای قتل عمد توصیف شد، مجازات قصاص نفس در قانون آمده است. این بدان معنا است که اولیای دم مقتول (ورثه‌ی مقتول به جز زوج یا زوجه) حق درخواست فصاص و کشتن قاتل را دارند. البته اولیای دم می‌توانند از قصاص گذشت کرده و به جای آن دیه دریافت کنند.

البته این تنها مجازات قتل عمد نیست. ماده‌ی ۶۱۲ قانون مجازات اسلامی بیان کرده که اگر شاکی برای قاتل وجود نداشته باشد یا اولیای دم از قصاص گذشت کنند یا به هر دلیلی عمل قاتل موجب اخلال در نظم و امنیت جامعه شود، دادگاه مرتکب را می‌تواند به مجازات حبس محکوم کند.

شیوه رسیدگی به جرم قتل عمد

جرم قتل مانند سایر دعاوی کیفری، مراحل مشخصی دارد که البته به دلیل حساسیت بالای این دسته از جنایات، شیوه رسیدگی آنها با تحقیقات و شرایط پیچیده تری انجام می شود. در هر صورت رسیدگی به قتل عمدی، مراحل زیر را دارد:

  • انجام تحقیقات مقدماتی: در این مرحله، وقوع جرم به اطلاع پلیس و مراجع قضایی رسیده و ماموران با حضور در صحنه جرم اقدام به بررسی و جمع آوری ادله می کنند. جسد مقتول به پزشکی قانونی ارسال شده تا در نهایت علت فوت، مشخص شود. در ادامه نیز تحقیقات وارد مرحله پیشرفته تر شده و بررسی های لازم توسط مقام قضایی نظیر بازپرس ویژه قتل صورت می گیرد.
  • صدور کیفر خواست: بعد از اتمام تحقیقات در مرحله دادسرا و پیدا شدن قاتل واقعی و سایر تحقیقات و به وجود اسناد و مدارک کافی، کیفرخواست پرونده جهت رسیدگی به جرم و محاکمه قاتل به دادگاه ارسال می شود.
  • مرحله محاکمه و رسیدگی در دادگاه: رسیدگی به قتل عمدی در صلاحیت دادگاه کیفری یک است. وکلا طرفین و سایر اصحاب دعوا و شهود و مطلعین نیز در جلسات رسیدگی حاضر می شوند و در نهایت بعد از برگزاری جلسات متعدد، حکم مقتضی صادر می شود.
  • مرحله اعتراض به حکم دادگاه: در این مرحله که حکم بدوی در خصوص پرونده قتل عمدی صادر شده است، امکان اعتراض و تجدید نظر خواهی نسبت به رای دادگاه کیفری یک وجود دارد.
  • اجرای مجازات: با قطعیت یافتن حکم، مجازات قتل عمدی که قصاص نفس است، اجرا می شود. در این مرحله اولیای دم می توانند رضایت دهند و در این صورت، مجازات قاتل، پرداخت دیه و حبس تعزیری است.

 

بهره مندی از وکیل ماهر در پرونده های قتل

دعاوی قتل اعم از عمدی یا غیر عمدی، به این دلیل اهمیت دارد که جان انسان در میان بوده و باید با اجرای عدالت و به درستی، احقاق حقوق فرد مقتول و حتی متهم به قتل، صورت گیرد.

در موارد قابل توجهی از پرونده های قتل بوده است که فردی به طور غیر مستقیم و بدون داشتن نقشی، اتهام قتل به او وارد می شود که در این صورت، اگر متهم، وکیل کیفری ماهر داشته باشد، می تواند در همان مراحل تحقیقات مقدماتی، آزادی وی را بگیرد، بدون این که پرونده وارد مرحله رسیدگی در دادگاه و مراجع بالاتر گردد.

برخورداری از وکیل متخصص قتل، باعث می شود تا اگر فردی واقعا بیگناه باشد اما تمام شواهد و ادله علیه او در خصوص اتهام وارده قتل عمدی باشد، از وی رفع اتهام شده یا قتل عمدی که نسبت به وی وارد شده است، تبدیل به قتل غیر عمدی شده و از مجازات قصاص نفس رهایی پیدا کرده است.

بهره مندی از خدمات تخصصی موسسه حقوقی عرفان

موسسه حقوقی عرفان، راهنما و همراه شما در دعاوی حقوقی و کیفری است و می توانید به صورت تخصصی سوالات حقوقی خود را با ما در میان بگذارید تا وکلا مجموعه با بهترین شرایط ممکن به شما مشاوره حقوقی بدهند.

این موسسه با مدیریت دکتر عرفان اسماعیلی، وکیل پایه یک دادگستری، در کنار وکالت در دعاوی حقوقی به صورت تخصصی در امور مربوط به شرکت ها و فرآیند ثبت آنها بیش از دو دهه فعالیت مستمر دارد.

عمده خدمات و تخصص این موسسه در حوزه ثبت انواع شرکت های تجاری در داخل و خارج از کشور، ثبت انواع برند های تجاری و غیره است که در این حوزه می توانید مشاوره حقوقی با وکلا مجرب موسسه داشته باشید.

سوالات متداول

آیا همسر مقتول جزو اولیای دم بوده و می تواند در خصوص گذشت یا عدم گذشت قاتل اظهار نظر کند؟

همسر مقتول جزو اولیای دم نبوده و حق اظهار نظر در مورد گذشت قاتل یا اجرای مجازات قصاص را ندارد.

از دیه پرداختی به اولیای دم مقتول آیا همسر او می تواند به ارث ببرد؟

بله همسر مقتول نیز از دیه ارث می برد.

در صورتی که پدری اقدام به کشتن فرزند خود کند آیا محکوم به قصاص نفس می شود؟

خیر کشتن فرزند توسط پدر یا جد پدری از جمله موانع اجرای حکم قصاص نفس است.

  • اشتراک در:

نظرات و دیدگاه شما

مطالب مرتبط

ثبت شرکت رایگان
ثبت شرکت

ثبت شرکت رایگان

ثبت شرکت رایگان به این معناست که متقاضی صرفاً قصد بهره گیری از خدمات موسسات حقوقی یا ثبتی را نداشته باشد چراکه ثبت شرکت در سامانه هزینه های اداری، روز

ادامه خواندن
مراحل انتقال سهام متوفی
سایر نوشته ها

مراحل انتقال سهام متوفی

سهام قسمتی از اموال و سرمایه به جا مانده اشخاص است. اوراق بهادار و سهام متوفی بعد از مرگ او مانند دیگر اموال و سرمایه او بین وارث

ادامه خواندن
رفع پلمپ واحدهای صنفی به چه صورت است؟
سایر نوشته ها

رفع پلمپ واحدهای صنفی به چه صورت است؟

پلمپ واحد های صنفی به معنی عدم اجازه فعالیت واحد مربوطه می باشد که به دلایل متعددی این امر توسط مراجع مربوطه صورت می گیرد. در صورت انجام برخی اقدام

ادامه خواندن