مجازات کسی که نفقه پرداخت نمی‌کند؟

مجازات کسی که نفقه پرداخت نمی‌کند؟

• 1404/09/26
• تیم تحریریه عرفان

به روز رسانی شده در آذر ماه 1404

قانون مدنی در خصوص حقوق و تکالیف زوجین نسبت به یکدیگر به طور کامل صحبت به میان آورده است. یکی از حقوق مهم زنان در زندگی مشترک، نفقه است که عدم توجه به این حقوق از طرف مرد، می تواند تبعات قانونی به همراه داشته باشد.

جدای از این که در مواردی، عدم پرداخت نفقه، می تواند منجر به ارائه درخواست طلاق از طرف زوجه شود، تبعات کیفری برای مرد داشته و به جهت ترک نفقه، روانه زندان خواهد شد.

یکی از سوالات رایج در جلسات مشاوره حقوقی آنلاین مرتبط با دعاوی خانواده، در این زمینه می باشد که همسرم مدتی است که نفقه پرداخت نمی‌کند. وقتی به او می‌گویم باید بخشی از هزینه‌های روزمره خانه را او هم پرداخت کند، طفره می‌رود. باید چه کنم؟

در پاسخ به این سوال، شما می توانید بابت عدم تامین هزینه های زندگی از طرف همسر، علیه او دادخواست مطالبه نفقه مطرح نموده و همچنین در صورت اثبات این امر، با تنظیم شکواییه اقدام به ثبت شکایت کیفری کنید.

 باید گفت که عدم پرداخت نفقه، از جمله جرایمی است که در قانون پیش بینی شده و قانون گذار برای آن شرایط و قواعد خاصی در نظر گرفته است.
در این مطلب قصد داریم به بررسی موارد مربوط به پرداخت نفقه، مجازات عدم پرداخت نفقه، حکم مردی که خرجی نمی دهد و سایر موضوعات، بپردازیم.

در خصوص دریافت فوری مشاوره با وکیل در ارتباط با موضوع نفقه و یافتن راهکار های قانونی در این زمینه، کافیست با مشاوران موسسه عرفان از طریق راه های ارتباطی موجود در وب سایت در تماس باشید.

منظور از نفقه چیست؟

از نفقه در لغت به عنوان مخارجی یاد می شود که زوج مکلف است طبق قواعد و شروط مربوط به نفقه، آن را به زوجه پرداخت نماید. وفق بر ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، نفقه به معنی تمام نیاز های متناسب با وضعیت زن من جمله خوراک، پوشاک، هزینه درمان و… می باشد.
به زبانی دیگر در قبال تمکین، زن از همسر خود نفقه یا به زبان ساده تر همان خرجی که شامل پوشاک و مایحتاج زوجه است دریافت می کند.

پرداخت نفقه، وظیفه قانونی مرد می باشد که در قبال مسئولیت هایی که زن یا زوجه در زندگی بر عهده دارد، نفقه یا همان هزینه های ضروری وی را پرداخت نماید.

نرخ نفقه متناسب با هر سال و شرایط برای زوجه در نظر گرفته می شود و پرداخت آن از وظایف مرد است. اما در صورتی که شوهر، مخارج زندگی زن را تامین نمی کند و از پرداخت نفقه، خودداری می نماید، باید علیه او اقدام به طرح دعوا حقوقی یا کیفری کرد.

پیش از هر چیز باید بدانید که در خصوص نفقه و پرداخت نفقه وفق بر ماده ۱۱۰۶ و ۱۱۱۳، اینگونه برداشت می شود که نفقه به عقد موقت تعلق نمی گیرد؛ مگر اینکه برخلاف آن شرط شده باشد.
چنانچه جهت محاسبه ی نفقه و تنظیم دادخواست نفقه می توانید با دریافت مشاوره حضوری حقوقی یا آنلاین از طریق راه های ارتباطی با متخصصین موسسه حقوقی عرفان در تماس باشید.
پرداخت نفقه شامل چه مواردی است؟

بر اساس ماده 1107 قانون مدنی، پرداخت نفقه شامل مایحتاج اصلی زندگی زن از قبیل خوراک، پوشاک، مسکن، اثاث منزل، هزینه های درمانی و بهداشتی، داشتن خدمتکار در صورت عادت یا احتیاج است.
متناسب با قانون مزبور اینگونه استنباط می شود که در صورتی که زن در زندگی با پدر خود عادت به داشتن خادم (خدمتکار) داشته است و یا اینطور شرط کند، مرد باید برای وی خادم استخدام نماید. یا در حالتی دیگر او به واسطه مرض یا نقصان اعضاء، زن نیاز به خادم دارد نیز مطابق مورد بالا باید عمل شود.
در این موارد دادگاه به استطاعت مالی مرد توجه می نماید و لازم به توجه است که زنی که با مردی که حقوق اندکی دارد ازدواج می‌کند، مبرا است که نمی‌تواند درخواست خادم کند.

شرایط تعلق نفقه به زن

با توجه به این که نفقه، یکی از حقوق اصلی زن بعد از عقد نکاح می باشد و مرد وظیفه تامین این هزینه های زندگی را دارد اما قانونگذار، شرایطی را برای این که به زن، نفقه تعلق بگیرد، تعیین کرده است.

شرطی که زن را مستحق دریافت نفقه می‌کند، تمکین می باشد. در این خصوص ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی مقرر می‌کند هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.

تمکین اعم از تمکین خاص یعنی ایفای نقش زن در برابر خواسته های مرد و تمکین عام یعنی حسن معاشرت است.
اگر زن از مرد تمکین نکند، در اصطلاح حقوقی به او ناشزه می‌گویند و زن در حال نشوز مستحق نفقه نیست که البته اثبات عدم تمکین زن به عهده مرد است زیرا در ظاهر اصل بر تمکین است.

مرد موظف به پرداخت نفقه به همسر دائمی خود است و همسر موقت مستحق نفقه نیست مگر در موقع عقد به آن تصریح شده باشد.
زن می‌تواند در صورت خودداری شوهر از دادن نفقه به دادگاه مراجعه کند. در این صورت دادگاه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد.

حکم مردی که نفقه نمی دهد، چیست؟

مردی که نفقه همسر خود را نمی دهد، در صورتی که بداند چه عواقب قانونی در انتظار او است، یقینا تامین مخارج زندگی همسر را در دستور کار خود قرار می دهد.

نپرداختن نفقه زن، دو جنبه حقوقی و کیفری دارد. جنبه حقوقی آن، ارائه درخواست مطالبه نفقه و همچنین در شرایطی نیز درخواست طلاق می باشد. جنبه کیفری آن نیز اعمال مجازات حبس برای شوهر است.

زوجه می تواند با کمک وکیل پایه یک دادگستری، دادخواستی را بابت مطالبه نفقه هایی که شوهر پرداخت نکرده است، تنظیم نموده و از دادگاه تقاضا کند تا شوهر را از طریق راه های قانونی مانند توقیف اموال و غیره، الزام به پرداخت نفقه کند.

نپرداختن نفقه و به تبع آن، در صورتی که زن، شغلی در زندگی نداشته باشد، به مرور منجر به ایجاد حالت عسر و حرج در زندگی زن می شود. در این شرایط، زوجه می تواند به صورت یک طرفه و بدون راضایت شوهر، درخواست طلاق به دادگاه بدهد و در صورت اثبات عسر و حرج زوجه، حکم طلاق را گرفته و از شوهر جدا شود.

تبعات دیگر ترک نفقه زن، بحث ضمانت اجرای کیفری و تعیین مجازات برای شوهر است. عمل ترک نفقه در قانون، جرم انگاری شده است و در صورت کوتاهی شوهر در پرداخت نفقه همسر خود، مجازات حبس برای او لحاظ خواهد شد.

آیا نفقه به زنان شاغل تعلق می گیرد؟

در مواردی مردان گمان می‌کنند نفقه به همسرشان که شاغل است تعلق نمی‌گیرد و آن ها موظف به پرداخت آن نیستند. این یک باور غلط است و مردان در این صورت هم موظف به پرداخت نفقه هستند.
به این معنی که مرد به واسطه شاغل بودن زوجه ی خویش، معاف از پرداخت نفقه نمی شود و در هر صورت باید نفقه او را تمام و کمال پرداخت نماید.

لازم به ذکر است که در مواردی که زوج فوت کند، زوجه در ایام عده وفات (چهار ماه و ده روز) مستحق نفقه است.

مجازات عدم پرداخت نفقه

مجازات جرم عدم پرداخت نفقه، مطابق ماده ۵۳ قانون حمایت از خانواده، تعیین می شود. طبق این ماده، هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند، به حبس محکوم می شود.

منظور از حبس در اینجا، حبس تعزیری می باشد . این نوع حبس درجه شش است یعنی از شش ماه تا دو سال طول می کشد. توجه داشته باشید که در این مورد تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است.

جمله فوق الذکر یعنی بدون شکایت شاکی قابل پیگیری نیست و نفقه از جمله ی جرایم قابل گذشت می باشد. درصورت گذشت زوج از شکایت در هر زمان، تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می‌شود.

اهمیت گرفتن وکیل در دعاوی نفقه

با توجه به موارد ذکر شده تا اینجای مقاله در ابتدای مراتب باید با روش های مسالمت آمیز اقدام به حل مشکل نمایید. در وضعیتی که همسر مشکل اشتغال یا وضعیت مالی بدی داشته باشد، بهتر است با تعامل مشکل را حل کنید.
در غیر این صورت با گرفتن وکیل متخصص در امور خانواده اقدام به تنظیم دادخواست برای نفقه و طرح دعوا در دادگاه خانواده نمایید. در صورتی که اقدام به طرح دعوا مطالبه نفقه با کمک وکیل خود کردید و طی آن، دادگاه، شوهر را مجبور به پرداخت نفقه نمود و شوهر باز هم اقدامی را در راستای، تامین نفقه، انجام نداد، لازم است تا مراحل اجرای توقیف اموال شوهر را انجام دهید.

با توجه به این که طرح دعاوی خانواده از جمله نفقه، پیچیدگی های خاص خود را دارند و از طرفی نیازمند آشنایی با قوانین است، توصیه می شود حتما در این زمینه وکیل بگیرید و یا حتی الامکان، مشاوره حقوقی پیش از طرح دعوا با وکیل دادگستری متخصص در امور خانواده، داشته باشید.

حکم نفقه فرزندان

شوهر به عنوان فردی که طبق قانون، ریاست خانواده را برعهده دارد، موظف است که از عهده هزینه های زندگی همسر و فرزندان خود برآید. در این صورت، پدر نیز در وهله اول و در صورت داشتن تمکن مالی، باید نفقه فرزندان خود را پرداخت کند.

گفتنی است که در مقایسه بین نفقه زن و نفقه فرزندان، بر خلاف فرزندان که نمی‌توانند نفقه گذشته خود را مطالبه کنند، اما زن می‌تواند نفقه گذشته خود را نیز مطالبه کند.

تنظیم تخصصی دادخواست عدم پرداخت نفقه توسط موسسه عرفان

دادخواست نویسی فارغ از هر موضوع حقوقی که باشد، مهارتی است که هر فردی از عهده آن بر نمی آید و نیازمند آشنایی با اصول تنظیم دادخواست است. یکی از تخصص و مهارت های وکلا دادگستری، نوشتن متن انواع دادخواست ها بوده و از این حیث، در مورد تنظیم دادخواست مطالبه نفقه نیز می توانید با وکلا مجرب و ماهر موسسه عرفان در ارتباط باشید.

موسسه حقوقی تدبیر توسعه عرفان با مدیریت عرفان اسماعیلی وکیل پایه یک دادگستری، با داشتن سال های طولانی در امر وکالت دعاوی حقوقی، می تواند بهترین گزینه برای طرح دعوای نفقه و تنظیم دادخواست در این زمینه باشد.

توصیه می شود، قبل از این که در راستای طرح دعوا مطالبه نفقه، اقدامی را انجام دهید، از ما مشاوره حقوقی تخصصی به صورت آنلاین و حضوری دریافت کنید تا در زمان طرح دعوا و انجام مراحل قانونی، با مشکل مواجه نشوید. برای دریافت مشاوره حقوقی در این زمینه با کارشناسان ما از طریق راه های ارتباطی موجود در وب سایت در تماس باشید.

سوالات متداول

در صورت ترکه نفقه آیا شوهر طبق قانون مجرم شناخته می شود؟

بله ترک نفقه در قانون رفتاری مجرمانه است و به مجازات حبس می شود.

در چه صورتی شوهر می تواند از پرداخت نفقه زن خودداری کند؟

در صورت اثبات عدم تمکین زن این امکان برای مرد وجود دارد تا ترک نفقه کند.

مجازات ترک نفقه زن چیست؟

مجازات ترکه نفقه حبس تعزیری درجه شش یعنی از شش ماه تا دو سال طبق حکم دادگاه است.